पृथ्वीवरील सर्व सजीवांसाठी ऑक्सिजन हा अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे. ऑक्सिजनशिवाय जीवन असंभव आहे. माणूस असो वा प्राणी-पक्षी, प्रत्येक जिवाला दर सेकंदाला ऑक्सिजनची गरज असते. पृथ्वीवरील ऑक्सिजनच्या संतुलनासाठी झाडे सर्वात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

पृथ्वीवर ऑक्सिजनचा तुटवडा येणार

मात्र, हीच झाडे नष्ट करून मानव आपल्याच विनाशाला आमंत्रण देत आहे. नुकत्याच झालेल्या एका संशोधनात तोहोकू विद्यापीठ आणि नासाच्या शास्त्रज्ञांनी एक धक्कादायक दावा केला आहे. त्यानुसार, फार लवकर पृथ्वीवरून ऑक्सिजन पूर्णपणे नष्ट होऊ शकतो.

या शास्त्रज्ञांच्या मते, पुढील १०० कोटी वर्षांत पृथ्वीवरून ऑक्सिजन पूर्णतः नाहीसा होऊ शकतो. ‘नेचर’ या प्रतिष्ठित वैज्ञानिक पत्रिकेत प्रसिद्ध झालेल्या अहवालानुसार, पृथ्वीवर काही नैसर्गिक स्रोत आहेत जिथून ऑक्सिजन तयार होतो आणि संपूर्ण वातावरणात वितरित केला जातो.

मात्र, मानवी प्रगतीच्या नावाखाली निसर्गाचा होत असलेला ऱ्हास अत्यंत गंभीर परिणाम घडवू शकतो. जर हे असंच सुरू राहिलं, तर पुढील १०० कोटी वर्षांत पृथ्वीवर श्वास घेण्यासाठी पुरेसा ऑक्सिजनच शिल्लक राहणार नाही. शास्त्रज्ञांनी आणखी एक धक्कादायक अंदाज वर्तवला आहे—त्या काळात सूर्याच्या प्रखर तापमानामुळे पृथ्वीवर भीषण परिस्थिती निर्माण होईल, जमिनीत मोठमोठ्या भेगा पडतील आणि कार्बन डायऑक्साइडचे प्रमाण इतकं वाढेल की प्रत्येक माणसाला ऑक्सिजन सिलिंडरसह फिरावं लागेल.

भविष्यात जीवसृष्टीवर संकट?

याच विषयावर आणखी एक चिंताजनक गोष्ट शास्त्रज्ञांनी मांडली आहे. जर पृथ्वीवरील कार्बन डायऑक्साइडचं प्रमाण झपाट्याने वाढलं, तर सूक्ष्म जीव जसे की बॅक्टेरिया मोठ्या प्रमाणात तयार होतील. हे बॅक्टेरिया विविध प्राण्यांच्या शरीरात प्रवेश करून त्यांच्यासाठी प्राणघातक ठरू शकतात. त्यामुळे अगदी किरकोळ संसर्गानेही संपूर्ण जीवसृष्टी नष्ट होण्याची भीती शास्त्रज्ञांनी व्यक्त केली आहे.

हे निष्कर्ष पाहता, पृथ्वीवरील भविष्यातील जीवन मोठ्या संकटात सापडण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे सध्या पर्यावरण संवर्धनावर भर देणं हाच एकमेव उपाय असल्याचं शास्त्रज्ञांचे मत आहे.