विवाह संबंध असो वा प्रेमसंबंध, भांडण न होणारे जोडपे मिळणे शक्य नाही. पूर्णपणे भिन्न वातावरणात वाढलेले आणि भिन्न व्यक्तिमत्त्व घेऊन मोठे झालेले दोन लोक जेव्हा एकमेकांच्या प्रेमात एकत्र येतात, तेव्हा त्यांच्यात अनेक विषयांवर मतभेद निर्माण होतात. त्यामुळे जोडप्यांमध्ये भांडण होणे ही अतिशय सामान्य गोष्ट आहे. पण भांडण झाले तर बोलणे बंद करायचे की सुरू ठेवायचे?

भांडण करून गप्प बसणे, रागवून बोलणे बंद करणे किंवा बोलण्याला उत्तर न देणे अशी अनेक उदाहरणे आढळतात. थोडक्यात याला ‘सायलेंट ट्रीटमेंट’ म्हणतात. ‘भांडणाच्या विषयावर न बोलता टाळता आले तर प्रश्न मिटला’, ‘उत्तर दिले नाही तर भांडणही होणार नाही’, ‘दोन दिवस बोललो नाही की सर्व ठीक होईल’ असे अनेकांना वाटते. पण असे विचार करून बोलणे बंद केल्याने तुम्ही तुमच्या नात्याचे कधीही भरून न येणारे नुकसान करत आहात.

संशोधन काय सांगते?

१. संशोधनात असे दिसून आले आहे की, जोडप्यांमधील योग्य संवाद आणि गैरसमज यांचा नात्यावर गंभीर नकारात्मक परिणाम होतो. अमेरिकन सायकॉलॉजिकल असोसिएशनच्या (एपीए) एका संशोधनानुसार, जोडप्यांमध्ये भांडणाच्या वेळी योग्य संवाद नसेल तर ते नात्याच्या टिकण्याला धोका निर्माण करते. आणि जे जोडपे भांडणाच्या वेळी एकमेकांचे बोलणे ऐकण्याचा प्रयत्न करतात आणि समस्या सोडवण्यासाठी संवाद सुरू ठेवतात, त्यांचे नाते तुलनेने अधिक स्थिर आणि आनंदी असते.

२. तसेच, जर्नल ऑफ मॅरेज अँड फॅमिलीच्या नात्यातील संवादाच्या महत्त्वाच्या संशोधनात असे म्हटले आहे की, भांडणाच्या वेळी एकमेकांबद्दल आदर आणि सन्मान राखत बोलल्याने जोडपे त्यांच्या नात्याचा पाया अधिक मजबूत करू शकतात. यामुळे केवळ समस्या सुटत नाही, तर नात्यातील विश्वास आणि जवळीकही वाढते.

३. सायकॉलॉजिकल सायन्स जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका संशोधनात असे दिसून आले आहे की, भांडणाच्या वेळी बोलणे बंद करणे किंवा ‘सायलेंट ट्रीटमेंट’ देण्याची प्रवृत्ती नात्यासाठी अत्यंत हानिकारक आहे. यामुळे नात्यात दुरावा निर्माण होतो आणि एकमेकांबद्दलची नाराजी वाढते. यामुळे समस्या सोडवण्यात अडथळा येतो, तसेच नात्यातील राग आणि निराशा वाढते.

समस्या सोडवण्यासाठी कसे बोलावे?

प्रश्न पडू शकतो की, भांडणाच्या वेळी रागाच्या भरात योग्य संवाद कसा साधायचा? उत्तर असे आहे की, त्याच वेळी भांडणाच्या विषयावर चर्चेला बसणे आवश्यक नाही. आवश्यक असल्यास नक्कीच ब्रेक घ्यावा. पण भांडणाकडे दुर्लक्ष करणे आणि न बोलणे हे शिक्षा म्हणून वापरणे तुमच्या प्रेमळ नात्याचे शत्रू आहे. यासाठी भांडणाच्या वेळी योग्य संवाद साधण्याचे तंत्रज्ञान जाणून घेणे खूप महत्त्वाचे आहे.

प्रथम, एकमेकांचे बोलणे लक्षपूर्वक ऐकले पाहिजे. दुसरे म्हणजे, राग किंवा भावनांच्या आहारी जाऊन आक्रमक भाषेचा वापर करणे टाळले पाहिजे. तिसरे म्हणजे, समस्या सोडवण्यासाठी एकत्र काम करण्याची मानसिकता ठेवली पाहिजे.

भांडण हे नात्याचा एक सामान्य भाग आहे. पण हे भांडण तुम्ही कसे हाताळता यावर नात्याचे भविष्य अवलंबून असते. भांडणाच्या वेळी आणि नंतर योग्य संवाद साधून जोडपे समस्या सोडवण्यासोबतच नात्यात नवीन समज आणि विश्वास निर्माण करू शकतात. यामुळे नात्याची स्थिरता आणि आनंद सुनिश्चित होतो. त्यामुळे भांडणाच्या वेळी बोलणे बंद न करता संवाद सुरू ठेवा.